Het slagveld was stil geworden. De adem van Ravana ging zwaar en traag, zijn machtige lichaam lag geknakt, maar zijn ogen straalden nog een bijzondere glans. Rama keek naar zijn broer Lakshman en zei zacht:
“Ga, broer. Aan de voeten van een groot geleerde moet je zitten. Zelfs als hij onze vijand was, zijn zijn woorden nu een schat van wijsheid.”
Lakshman aarzelde, maar liep toen naar Ravana toe. Hij boog en ging zitten aan zijn voeten. Ravana glimlachte zwak en sprak:
- Stel goede daden niet uit.
“Lakshman, luister goed. Ik had grootse plannen om daden van dharma te verrichten, offers te brengen, mijn volk nog meer voorspoed te schenken. Maar ik stelde alles uit. Ik dacht altijd: morgen, later, er is tijd genoeg. Maar de dood wacht niet. Wat je vandaag nalaat, krijg je nooit meer terug. Stel nobele daden nooit uit.” - Vermijd verkeerde daden, ook als ze klein lijken.
“Ik maakte één grote fout: ik ontvoerde Sita zonder na te denken. Eén verkeerde daad is genoeg om een leven vol prestaties in as te leggen. Denk altijd na, Lakshman, voordat je handelt. Een moment van begeerte kan alles vernietigen.” - Wees nederig, ook in macht.
“Ik dacht dat niemand mij kon overwinnen. Mijn rijk was groot, mijn macht oneindig, mijn kennis ongeëvenaard. Maar mijn trots maakte mij blind. Weet dit: hoogmoed is de wortel van de val. Een leider zonder nederigheid vernietigt zichzelf.” - Alles is vergankelijk – alleen de Waarheid blijft.
Ravana’s adem stokte even, hij keek naar de hemel en vervolgde:
“Lakshman, zie mij. Ik was koning van Lanka, heer van rijkdom, heer van macht. Maar nu lig ik hier, met lege handen. Geen goud, geen leger, geen kennis gaat met mij mee. Alles vergaat. Alleen de Naam van Rama – de eeuwige waarheid – blijft. Dat is het enige dat werkelijk is. Al het andere is een schaduw.”
Ravana sloot zijn ogen, een traan gleed over zijn wang. Hij fluisterde nog één keer:
“Raam Naam Satya Hai…”
En met die woorden verliet de demonenkoning zijn lichaam – niet langer slechts een vijand, maar ook een leraar die in zijn laatste momenten de hoogste waarheid had gezien.
✨ Zo eindigt het verhaal: Ravana, de machtige, sterft, maar laat ons een erfenis van wijsheid die vandaag nog even krachtig is.