Brihaspati ook wel devaguru genoemd is de zoon van Angirasa rishi en Surupa. Hij is de leraar van de devata’s, kent de Veda’s en is een expert in alle vormen van kennis. Brihaspathi is vier armig, draagt gele kledij en houdt van zoetigheid. Hij zit op een lotus en zijn wagen wordt getrokken door acht gele paarden. Brihaspati wordt aanbeden op donderdag of ‘Guru-var’. Deze dag is aan hem gewijd.
In de astronomie is hij de bestuurder van Jupiter (een van de negen planeten) en wordt vaak met die planeet geïdentificeerd. Jupiter vertegenwoordigt geluk, rijkdom, roem, toewijding, wijsheid, mededogen, spiritualiteit, religie en moraal.
De Brihaspati Niti Sara bevat essentiële kennis en is heel leerzaam. Hierbij de vertaling van een aantal verzen.
Vergaar die rijkdom die geen prooi is voor koningen of rovers en die je
zelfs na je dood niet verlaat.
*Men dient zichzelf op te offeren om de familie te redden; een familie dient
opgeofferd te worden om het dorp te redden; een dorp dient opgeofferd te worden
omwille van de veiligheid van het land en het land dient opgeofferd te worden om
zijn ziel te redden.
* Het verblijf in de hel is beter dan dat in een huis waarin men zich misdraagt.
Door het eerste wordt men van zijn zonden schoongewassen terwijl er van het laatste geen verlossing is.
* Een verstandig man zet zijn ene voet stevig neer terwijl hij de andere
verzet. Zonder de nieuwe plaats goed te beproeven, mag het oude toevluchtsoord
niet verlaten worden.
* Men dient zonder aarzeling een land vol van mensen van slecht gedrag, een
verblijfplaats in een vijandige omgeving, een koning met een vrekkige natuur, en
een vriend met een onbetrouwbaar karakter de rug toe te keren.
* Welk doel kan gediend zijn door de rijkdommen in de handen van een vrek? Wat
voor nut heeft de kennis die bezoedeld is door een schurkachtige instelling? Wat
voor nut heeft schoonheid verstoken van goede eigenschappen en heldenmoed? Wat
voor waarde heeft een vriend die zijn gelaat afwendt ten tijde van rampspoed?
* Vele lieden die hem tot dan toe onbekend waren zullen zich verzamelen als
zijn vrienden en helpers rond een persoon die een hoge positie bekleedt. Wanneer
het tij keert en hij zijn rijkdom en positie verliest, worden zelfs zijn
verwanten zijn vijanden.
* Men kan bepalen of iemand een vriend is wanneer hij oprecht is of anders in
tijden van gevaar; de test van heldenmoed is het slagveld; de test van iemands
zuiverheid is hoe hij zich gedraagt op geïsoleerde plaatsen. Verlies van
rijkdom beproeft de trouw van een echtgenote en hongersnood verschaft de
gelegenheid om te testen of een man gastvrij is of niet.
* Vogels verlaten de boom wanneer de vruchten uitgeput zijn; de sarasa [een
vogel] verlaat het meer wanneer het opgedroogd is; de courtisane zet de man die
geen geld op zak heeft de deur uit; ministers zeggen vaarwel tegen de koning die
zijn troon verloren heeft; bijen laten de bloem die verbleekt en verlept is
links liggen; de herten ontvluchten het bos dat door vuur verteerd is
hieruit blijkt duidelijk dat mensen vreugde scheppen in dingen die hen genot of
plezier verschaffen. Wie zou er anders belangstelling hebben voor anderen?
* Men moet een hebzuchtig man tevreden stellen door hem geld te geven; een
prijzenswaardig man door hem met gevouwen palmen eer te bewijzen; een dwaas door
hem toe te staan te doen wat hij wil en de geleerde door de feiten duidelijk op
een rijtje te zetten.
* Devata’s, goede mensen en brahmana’s zijn tevreden met een werkelijk goed
karakter; het gewone platte volk door hen iets te eten of te drinken aan te
bieden en de schriftgeleerden door eerbetoon en gepaste beloningen.
* De edelen kunnen overwonnen worden door nederigheid en onderwerping; de
schurk met een bedreiging; het gewone volk met presentjes en concessies en
mannen van gelijke status door gelijke kracht en moed aan de dag te leggen.
* Een intelligent man moet diep doordringen in het verborgene van andermans
hart, spreken en handelen zoals passend bij diens aard en inclinatie en hem voor
zich winnen.
* Onvoorwaardelijk vertrouwen in rivieren, geklauwde beesten, gehoornde
dieren, gewapende mannen, vrouwen en telgen van koninklijke families dient
nimmer aangemoedigd te worden.
* Mannen van gezond verstand zullen nooit verlies van weelde, zielenleed,
ongeoorloofde daden in het huis, bedrog (waarvan zij het slachtoffer waren) en
minachting onthullen.
* De volgende activiteiten hebben de vernietiging van kuisheid en goed gedrag
bij vrouwen tot gevolg: omgang met minderwaardige en slechte mensen, een
langdurige scheiding van de echtgenoot, teveel aandacht en liefde aan hen
betoond en het verblijf in andermans woning.
* Welke familie is vrij van onvolkomenheden? Wie raakt niet van streek door
ziekte? Wie heeft niet te lijden onder ondeugden en rampspoed? Wie geniet de
onophoudelijke zegen van de godin van het fortuin?
* Wie is de man in de wijde wereld die niet hooghartig wordt wanneer hij
rijkdom heeft verkregen? Wie is er ontsnapt aan de ellende in zijn leven? Wiens
geest wordt niet aan stukken gereten door meisjes? Wie is voor altijd een
begunstigde van koningen geweest? Wie is die smekeling die eer en respect heeft
gewonnen? Wie is de fortuinlijke kerel die ongeschonden is ontsnapt na eenmaal
in de listige netten der boosaardigen terecht te zijn gekomen?
* Hij die geen vrienden, verwanten of landgenoten heeft om hem te adviseren en
geen intellect van zichzelf moet zondermeer lijden. Hoe kan een wijs man die
activiteit nastreven die geen tastbaar resultaat oplevert zelfs indien deze met
welslagen bekroond wordt maar noodzakelijkerwijs groot verdriet inluidt indien
hij onvoltooid blijft?
* Men moet dat land niet bezoeken waar niemand hem eert of liefheeft; waar men
geen bloedverwanten heeft, en waar geen voorzieningen zijn voor hoger onderwijs.
* De rijkdom die een man vergaart door middel van zware inspanningen met
gevaar voor eigen leven wordt na zijn dood door zijn opvolgers onderling
verdeeld. Alleen de zonde die hij begaat in zijn gretigheid om te verdienen
blijft zijn exclusieve eigendom.
* Bijeengegaarde en vastgelegde rijkdom van de gierigaard wordt dikwijls door
anderen geplunderd zoals die van de muis en werkt verdriet in de hand.
* Bedelaars die door de straten dolen, naakt, door leed getroffen, rauw en
gewapend met gebroken kommen, maken de wereld duidelijk dat dit de vruchten zijn
die niet-vrijgevige mensen plukken.
* Oh gierigaards! De bedelaars die u smeken: “Geef alstublieft iets”
onderwijzen u eigenlijk dat dit het gevolg is van niet geven. Word niet zoals
zij.
* De opgepotte rijkdom van een gierigaard wordt niet benut in honderden
offerandes (d.w.z. voor goede doelen) noch wordt het geschonken aan hen die dit
toekomt; maar uiteindelijk wordt er gebruik van gemaakt in de huizen van rovers
of in de schatkist van de koning gedaan.
* De rijkdom van de gierigaard gaat niet naar de tempelbeelden, brahmana’s,
verwanten of naar hemzelf, maar gaat naar de rovers of koningen of wordt door
vuur verteerd.
* Laat die rijkdommen niet de uwe zijn: de rijkdom verkregen met veel
geploeter, door de grenzen van deugdzaamheid te overschrijden, of door een
knieval voor de vijand te maken.
* Een vernietigende klap voor geleerdheid is afwezigheid van oefening; het
dragen van vodden is een klap voor de godin van fortuin; eten na voedsel te
hebben verteerd is een klap voor ziekte; en geslepenheid is een klap voor de
vijand.